Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Massugueto(-d'Itàli)
Helianthemum italicum
Cistaceae
Nom en français : Hélianthème d'Italie.
Descripcioun :Aquesto massugueto èi coumuno dins la garrigo e li relarg roucassous. Li fueio an ges d'estipulo coume Helianthemum canum. Pèr li destria, fau regarda que i'ague ges de péu estela, majamen sus lou dessouto di fueio. Coumpara emé la massugueto-di-chin e peréu lis àutri massugueto di flour jauno.
Usanço :Li massugueto èron acampado en Espagno pèr la farmacìo tradiciounalo e soun couneigudo pèr lucha contro li microbe (poulifenòu).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 5 à 30 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Helianthemum
Famiho : Cistaceae
Ordre : Malvales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 8 à 16 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2400 m
Aparado : Noun
Liò : Garrigo
- Roucaio
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Aupen
Couroulougi : Éurimediterranenco
Ref. sc. : Helianthemum italicum (L.) Pers., 1806
(= Helianthemum oelandicum subsp. italicum (L.) Ces., 1844 )